การก่อสร้างวัดพระศรีสรรักษ์: ศาสนสถานอันเป็นสัญลักษณ์ของศักยภาพทางสถาปัตยกรรมขอมและความเจริญรุ่งเรืองในยุคทวารวดี
อาณาจักรศรีวิชัยได้รุ่งเรืองมาอย่างยาวนานตั้งแต่ราวคริสต์ศตวรรษที่ 7 ด้วยการควบคุมเส้นทางการค้าทางทะเลที่สำคัญในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งส่งผลให้เป็นศูนย์กลางการแลกเปลี่ยนสินค้าและความรู้จากทั่วทุกสารทิศ การเจริญรุ่งเรืองของศรีวิชัยนั้นสัมพันธ์โดยตรงกับพลังอำนาจทางการเมืองและเศรษฐกิจที่เข้มแข็งซึ่งเกิดจากระบบการปกครองที่ कुโณงและเครือข่ายการค้าที่กว้างขวาง
ด้วยความมั่งคั่งที่สะสมมาอย่างยาวนาน ศรีวิชัยจึงมีทรัพยากรเพียงพอที่จะสนับสนุนโครงการก่อสร้างอันยิ่งใหญ่หลายต่อหลายครั้ง หนึ่งในนั้นก็คือ การก่อสร้างวัดพระศรีสรรักษ์ ซึ่งตั้งอยู่บนเกาะเมืองนอก (Ko Kut) ในจังหวัดตรัง ปัจจุบัน
วัดพระศรีสรรักษ์ ถือเป็นตัวอย่างที่โดดเด่นของสถาปัตยกรรมแบบขอมยุคทวารวดี และเป็นการแสดงออกถึงความรุ่งเรืองทางศาสนาและวัฒนธรรมในช่วงเวลานั้น
สถาปัตยกรรมและองค์ประกอบที่โดดเด่น
วัดพระศรีสรรักษ์ เป็นวัดขนาดใหญ่ที่มีลักษณะสถาปัตยกรรมคล้ายคลึงกับวัดขอมอื่นๆ ในประเทศไทย โดยประกอบด้วยปรางค์ประธานซึ่งเป็นหอสูงรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส และมีการตกแต่งด้วยลวดลายแกะสลักที่วิจิตรบรรจง
นอกจากปรางค์ประธานแล้ว วัดพระศรีสรรักษ์ ยังมีอาคารประกอบอื่นๆ เช่น วิหาร กำแพงแก้ว และฐานชุกชี ซึ่งล้วนแต่ได้รับการออกแบบและสร้างขึ้นด้วยความปราณีต
| องค์ประกอบ | วัสดุ | ลักษณะเด่น |
|---|---|---|
| ปรางค์ประธาน | หินทราย | มีหน้าบันแกะสลักรูปเทวดาและยักษ์ |
| วิหาร | อิฐ | มีเสาขนาดใหญ่และหลังคาทรงปั้นหยา |
| กำแพงแก้ว | หินทราย | สร้างขึ้นโดยใช้หินขนาดใหญ่ที่เรียงต่อกันอย่างสมมาตร |
การค้นพบและการขุดแต่ง
วัดพระศรีสรรักษ์ถูกค้นพบในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 จากนั้นก็ได้รับการขุดแต่งและบูรณะโดยกรมศิลปากร ซึ่งช่วยให้เราสามารถเข้าใจถึงความงดงามของสถาปัตยกรรมขอมได้อย่างชัดเจน
การขุดแต่งยังเปิดเผยโบราณวัตถุจำนวนมาก เช่น พระพุทธรูป เครื่องลาย, อิฐ, และเศษกระเบื้อง ซึ่งช่วยให้เราสามารถศึกษาวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของผู้คนในยุคนั้นได้
ความสำคัญทางประวัติศาสตร์
การก่อสร้างวัดพระศรีสรรักษ์ เป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงความเจริญรุ่งเรืองของอาณาจักรศรีวิชัยในช่วงทวารวดี
นอกจากนั้น วัดแห่งนี้ยังเป็นตัวอย่างที่สำคัญของสถาปัตยกรรมขอม ซึ่งมีอิทธิพลต่อการสร้างวัดและโบราณสถานอื่นๆ ในประเทศไทย
สรุป
วัดพระศรีสรรักษ์ เป็นโบราณสถานที่น่าสนใจและมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์อย่างมาก
ด้วยสถาปัตยกรรมอันงดงามและโบราณวัตถุที่พบภายใน วัดแห่งนี้เป็นเหมือนหน้าต่างบานใหญ่ ที่เปิดให้เราได้มองย้อนไปยังอดีต และเรียนรู้ถึงความรุ่งเรืองของอารยธรรมในภาคใต้ของไทย
การมาเยือนวัดพระศรีสรรักษ์ จะเป็นประสบการณ์ที่ไม่ลืมเลือนอย่างแน่นอน และจะทำให้คุณได้สัมผัสกับความวิจิตรของสถาปัตยกรรมขอม และความยิ่งใหญ่ของอาณาจักรศรีวิชัย